Một bản cáo trạng ở Tòa án Quận Đông New York (EDNY) mô tả cơ chế hoạt động bị cáo buộc của mạng lưới lừa đảo trực tuyến quy mô lớn tại Campuchia, liên quan đến các khu trại sử dụng lao động cưỡng bức và các thủ đoạn “pig butchering”; các nội dung dưới đây tóm lược theo tài liệu tố tụng và nguồn báo chí, chưa phải phán quyết cuối cùng.
Bối cảnh và nhân vật trung tâm
Từ khoảng năm 2015, doanh nhân Chen Zhi giữ chức Chủ tịch Prince Group — một tập đoàn tại Campuchia hoạt động hợp pháp trong các lĩnh vực như phát triển bất động sản, ngân hàng và dịch vụ tiêu dùng, với mạng lưới tại hơn 30 quốc gia. Theo cáo trạng của EDNY, Chen và một số lãnh đạo cấp cao bị cáo buộc đã biến một phần cấu trúc doanh nghiệp thành vỏ bọc cho hoạt động phạm pháp xuyên quốc gia nhằm trục lợi từ các kế hoạch lừa đảo công nghệ cao.
Các cáo buộc chính trong hồ sơ
Cáo trạng nêu rằng dưới sự chỉ đạo bị cáo buộc của Chen, lợi nhuận khổng lồ được tạo ra thông qua:
Vận hành các khu trại lao động cưỡng bức để tổ chức những chiến dịch lừa đảo trực tuyến, nổi bật là các mô hình đầu tư tiền điện tử giả mạo.
Rửa tiền qua mạng lưới doanh nghiệp hợp pháp giả tạo, che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của dòng tiền.
Mở rộng phạm vi nhắm mục tiêu đến nạn nhân tại Mỹ và nhiều quốc gia, gây thiệt hại ước tính hàng tỷ USD.
“Hệ sinh thái” lừa đảo bị cáo buộc
Theo tài liệu tố tụng, các khu trại bị cáo buộc vận hành như ký túc xá quy mô lớn, tường rào kiên cố và dây thép gai, được mô tả hoạt động như trại lao động cưỡng bức. Cáo trạng cho biết ít nhất 10 cơ sở đã được xây dựng/vận hành, trong đó có:
“Jinbei Compound” liên kết với khách sạn – sòng bạc Jinbei ở Sihanoukville.
“Golden Fortune Science and Technology Park”/“Jinyun Compound” tại Chrey Thom.
“Mango Park”/“Jinhong Park” ở tỉnh Kampong Speu.
Hồ sơ nội bộ bị thu thập trong quá trình điều tra được cho là ghi chép chi tiết doanh thu, hạng mục lừa đảo và cả các thuật ngữ như “sha zhu” (còn gọi “pig butchering” — kịch bản kết bạn, tạo niềm tin rồi lừa đầu tư). Một sổ kế toán do Chen lưu giữ (theo cáo trạng) còn phân định đến từng tòa nhà, từng tầng đảm nhiệm các “mảng” lừa đảo khác nhau như “Vietnamese order fraud”, “Russian order fraud”, “European and American jingliao”, cùng các biến thể nhắm vào nhóm người dùng “Vietnamese”, “Chinese”, “Taiwanese”, và “Chinese brush order”.
Công cụ và kỹ thuật thao túng nạn nhân
Tài liệu điều tra mô tả hai cơ sở riêng biệt được trang bị khoảng 1.250 điện thoại di động để điều khiển 76.000 tài khoản trên một nền tảng mạng xã hội phổ biến. Nội dung hướng dẫn nội bộ nêu rõ cách đăng ký hàng loạt tài khoản, cách chọn ảnh đại diện (ưu tiên gương mặt “không quá nổi bật” nhằm tạo cảm giác chân thật), từ đó xây dựng mối quan hệ, dẫn dắt trò chuyện theo kịch bản và dụ dỗ nạn nhân chuyển tiền.
Ảnh hưởng khu vực và liên hệ tới Việt Nam
Cáo trạng của EDNY tập trung mô tả quy mô quốc tế và không nêu riêng số liệu thiệt hại của nạn nhân Việt Nam. Tuy vậy, bối cảnh an ninh mạng trong nước cho thấy lừa đảo trực tuyến tiếp tục diễn biến phức tạp. Theo báo cáo tổng kết an ninh mạng năm 2024 của một hiệp hội chuyên ngành, dựa trên khảo sát gần 60.000 người dùng (từ 28/11 đến 14/12), cứ 220 người thì có 1 người trở thành nạn nhân lừa đảo trực tuyến (tỷ lệ 0,45%), với thiệt hại ước tính khoảng 18.900 tỷ đồng trong năm 2024. Con số này phản ánh mức độ rủi ro cao mà người dùng Việt Nam đang đối mặt trước các chiến dịch lừa đảo công nghệ cao xuyên biên giới.
Khuyến nghị phòng tránh cho người dùng
Cảnh giác với “đầu tư hứa hẹn lợi nhuận cao, rủi ro thấp”, đặc biệt khi đối tượng lạ chủ động kết bạn, “tư vấn” đầu tư tiền điện tử hoặc mời tham gia nhóm chat “chuyên gia”.
Xác minh đa kênh: kiểm tra tên miền, giấy phép, đối chiếu cảnh báo của cơ quan quản lý; không chuyển tiền theo hướng dẫn của người lạ trên mạng.
Bảo vệ tài khoản: bật xác thực hai lớp, quản lý thiết bị đăng nhập, không chia sẻ mã OTP/mật khẩu.
Báo cáo kịp thời: nếu nghi ngờ, lưu lại bằng chứng (ảnh chụp màn hình, lịch sử chuyển khoản) và liên hệ cơ quan chức năng, ngân hàng, nền tảng mạng xã hội để phong tỏa xử lý.
Lưu ý pháp lý
Những nội dung trong bài phản ánh các cáo buộc đang được cơ quan tư pháp nước ngoài thụ lý. Mọi bị cáo đều được suy đoán vô tội cho đến khi tòa án ra phán quyết có hiệu lực pháp luật. Thông tin có thể tiếp tục được cập nhật theo diễn biến tố tụng và thông báo chính thức của nhà chức trách.
